تفکر سیستمی چیست ؟ و چه کاربرد و مزایایی دارد؟

کسب و کارها دائماً در تلاش برای رشد و حل مشکلات درون سازمانی خود با استفاده از سیستم‌های مختلف هستند.

یک سیستم سازمانی می‌تواند عناصر یا زیرسیستم‌های زیادی داشته باشد که هر کدام مجموعه‌ای از روابط علت و معلولی خاص خود را دارند. رویکردهای تفکر سیستمی می‌توانند به شما در درک این روابط و استفاده از این دانش برای تنظیم سیستم در کسب‌وکار یا حتی در زندگی شخصی تا رسیدن به نتایج مطلوب کمک کنند. در این مقاله به «مقوله تفکر سیستمی» پاسخ می‌دهیم، مزایای آن را مورد بحث قرار می‌دهیم، کاربرد آن را تجزیه و تحلیل می‌کنیم و نحوه تمرین رویکردهای تفکر سیستمی در محیط کاری را برای شما شرح می‌دهیم.

تفکر سیستمی چیست؟

تفکر سیستمی توانایی ای است که یک فرد یا سازمان برای حل مسائل مشکل دارد. با تفکر سیستمی، افراد از تفکر استراتژیک و ریشه­ای برای درک یک سیستم پیچیده استفاده می‌کنند. با زبانی ساده‌تر تفکر سیستمی رویکردی منظم برای درک جهان و یافتن راه حل های نوآورانه برای مشکلات شما به شکلی اساسی می­باشد.

به مفهومی دیگر تفکر سیستمی درواقع فرآیندی منحصر به فرد برای نزدیک تر شدن به رفتاری هوشمند و یا سیستمی است به شیوه ای متفاوت، برای دیدن و صحبت درباره واقعیتی که هر روز در آن زندگی می­کنیم.

مثالی داستانی در رابطه با تفکر سیستمی

برای این که مفهوم تفکر سیستمی را کامل متوجه شوید مثالی کوتاه در غالب یک داستان در ادامه برای شما آماده کردیم که بعد از خواندن آن، کاملاً متوجه کاربرد این تکنیک می‌شوید.

روزی جوان تنومندی در حال گذر از کناره رودخانه‌ای بود که ناگهان دید فردی در رودخانه در حال غرق شدن است، مرد جوان تصمیم گرفت که او را نجات بدهد، پس رفت داخل رودخانه و فرد را نجات داد، لحظاتی بعد دید که فرد دیگری نیز در حال غرق شدن است و دوباره رفت و فرد دیگر را هم نجات داد و این اتفاق تا ساعت­ها ادامه داشت.

در همین حال فردی در آن حوالی مشغول گذر بود و این اتفاق را دید و آمد به مرد جوان گفت؛ بجای این که مدام بری و افراد را نجات بدی برو بالای رودخانه و جلوی اون دیونه­ای رو بگیر که این افراد رو داره میندازه تو آب.

منظور از این داستان این بود که شما به جای این که مدام از انرژی خود استفاده کنید و به صورت متعدد به حل، اتفاقات و مشکلات بپردازید، از فکر خود استفاده کنید و اقدام به حل مسائل به شکلی ریشه­ای کنید.

10 مورد از مزایا و کاربرد تفکر سیستمی

تفکر سیستمی ما را به چالش می‌کشد تا دیدگاه‌های خود را تغییر دهیم، سؤالات مختلف بپرسیم و دیدگاهی جامع از مدیریت فرایندهای کاری و پویایی محیط کار اتخاذ کنیم. اتخاذ تفکر سیستمی مزایای بسیاری دارد که در ادامه به نه مورد از آن اشاره کرده‌ایم:

1. چارچوب و طرز تفکر برای درک پیچیدگی‌های یک سازمان، چون همه چیز سیستم است.
2. راهی برای یادگیری آسان‌تر مطالب، وظایف و نکات جدید.
3. قوانین اساسی تفکر سیستمی ساده و منسجم هستند و عموماً این قابلیت را دارند که از سیستمی به سیستم دیگر و سازمانی به سازمان دیگر یکسان بمانند.
4. راهی بهتر برای ادغام ایده‌های جدید در زمینه سیستم شرکت.
5. راهی واضح‌تر برای دیدن و درک آنچه در هر سازمان و محیط شما اتفاق می­افتد و همچنین درک مسائل پیچیده برای همه آسان‌تر می‌شود.
6. روشی جدید و بهتر برای ایجاد استراتژی‌ها، حل مشکلات و تصمیم‌گیری‌های هوشمندانه و در عین حال یافتن نقاط اهرمی برای تغییر، حفظ نتایج و در نتیجه اجرایی شدن اهداف همیشه در ذهن.
7. یک راه بهتر برای متمرکز ماندن بر نتایج، استفاده از رویکرد سیستمی و کلیدی سوال “نتایج مطلوب چیست؟” این سوال باید برای شروع بحث در مورد هر موضوع، تغییر و مشکل پیچیده‌ای که یک سازمان دارد استفاده شود.
8. تفکر از روی یک رویکرد سیستمی، زبان بهتر و طرز تفکر کامل­تر و جامع‌تری را ارائه می‌دهد و همچنین روشی مؤثرتر برای تفکر، ارتباط، عمل و دستیابی به نتایج ایده­آل.
9. تفکر سیستمی به صورت تخصصی آگاهی از علت و معلول هر کنش و واکنش در یک فرایند را فراهم می‌کند.
10. بهبود روحیه کارکنان که می‌تواند وفاداری آن­ها را به شما افزایش دهد.

چرا در کسب‌وکار خود به تفکر سیستمی نیاز دارید؟

همان‌طور که تاکنون متوجه شده­اید، تفکر سیستمی به ما کمک می‌کند مشکل‌های پیچیده را تجسم کنیم. مدیران اغلب با چالش‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند و بیشتر اوقات، بسیاری از آنها به هم مرتبط هستند. وقتی یک مدیر شروع به ساختن راه حل‌ها به صورت یکی‌یکی می‌کند، حتماً با مشکلات زیادی مواجه می‌شود. در شروع، راه حل‌های آنها ممکن است نادرست و معکوس باشد. یعنی حل مشکل اول باعث بدتر شدن مشکل دوم می‌شود. ثانیاً زمان، تلاش و انرژی زیادی را از شما می‌گیرد. تفکر سیستمی هر دوی این مسائل را برای شما به صورت سیستمی حل می‌کند.

اجرای یک رویکرد سیستمی در محل کار

مهم نیست که سازمان شما چقدر بزرگ یا کوچک باشد، بدون شک سازمان شما شامل چندین سیستم است که برای رسیدن به اهداف شما باهم کار می‌کنند. وقتی شما فقط به یک بخش از مشکل رسیدگی می‌کنید، احتمالاً هرگز راه حل بلندمدتی برای آن مشکل پیدا نخواهید کرد. با داشتن یک تفکری سیستمی می‌توانید یک راه اصولی برای انجام تجارت خود داشته باشیدو در نتیجه بیزینس خود را متحول کنید. پس اگر از رویکرد سیستمی در شرکت خود استفاده کنید، می توانید کسب ‌وکار بهتر و پردرآمدی داشته باشید.

در ادامه به 10 مرحله برای پیاده‌سازی تفکر سیستمی در محل کار آورده شده است:

1. سیستم را همانطور که در حال حاضر کار می‌کند مشاهده و بررسی کنید
2. مشکلاتی را که می‌خواهید به آن رسیدگی کنید، شناسایی کنید
3. به یک مربی برای کمک به انجام اصولی مراحل مراجعه کنید
4. مشکلات را به صورت کامل درک کنید
5. علت­هایی که در مسیر رشد شما هستند را پیدا کنید (تأخیر بین فعالیت­ها، پرسنل، نرم‌افزارها)
6. یک مشکل را انتخاب و برای حل آن راه حلی طولانی مدت پیدا کنید.
7. تغییرات که انجام شد نظرات دیگران رو بپرسید و از افرادی که از تغییرات استقبال کردند و یا در تغییرات حضور دارند دعوت به حضور کنید تا بقیه پرسنل هم با تغییرات مثبت سازگار شوند.
8. بازخورد افراد را در رابطه با تغییرات جمع‌آوری کنید
9. نیازهای آینده بیزینس خود را پیش‌بینی کنید
10. در مقابل هر نوع تغییر و تحولی که شما و کسب‌وکارتان را رشد می‌دهد گارد نداشته باشید.

 قدرت تفکر سیستمی

تفکر سیستمی در حل مسائل مهم مؤثرتر است. تجزیه و تحلیل راه حل های گذشته برای مشکلاتی که ممکن است در اینده اتفاق بیفتد می تواند بینشی در مورد عناصر هر سیستم و نحوه تعامل آنها با یکدیگر باشد.

تفکر سیستمی به مدیریت موثرتر زمان و منابع کمک می کند. به عبارت ساده، با درک کل مشکل، می توانید ببینید که چگونه همه چیز با هم هماهنگ می شوند. علاوه بر این، از آنجایی که از رویکرد سیستمی استفاده می کنید، می توانید راه حل هایی ایجاد کنید که جنبه های دیگر مشکل را نیز در نظر بگیرد. این یک مزیت بزرگ است زیرا از اتلاف وقت برای کارهایی که واقعا ضروری نیستند جلوگیری می کند.

نتیجه

در دنیای پرشتاب امروزی، تفکر سیستماتیک ابزاری حیاتی است که مدیران می‌توانند از آن استفاده کنند تا کسب‌وکار خود را به خوبی اداره کنند. با درک نحوه عملکرد و تعامل سیستم‌ها، مدیران می‌توانند مشکلات را زود تشخیص دهند و گام‌های مناسب را برای رفع آنها بردارند تا دیگر آن مشکل سد راه اهدافشان نباشد. درکل تفکر سیستمی فرایند پیچیده‌ای نیست، اما برای درک مفاهیم و نحوه به کارگیری آنها در محل کار، در مرحله اول نیازمند یک مربی خوب و در نتیجه تلاش و قدم برداشتن از سوی مدیریت شرکت مربوطه می­باشد.

برای اجرای سیستم سازی در کسب و کار خود و رشد سریعتر و هدفمند تر می توانید با مرکز تابا کوچینگ در ارتباط باشید.